Quy định Quyền dân sự theo Bộ luật dân sự 2015

Quyền dân sự là gì?

Bộ luật dân sự không có quy định định nghĩa về quyền dân sự, nhưng tại Điều 2 Bộ luật dân sự có quy định công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền dân sự. Theo đó, ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền dân sự được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật.

Qua đó, có thể hiểu quyền dân sự là những quyền và lợi ích cơ bản mà con người được hưởng do pháp luật công nhận và bảo vệ. Quyền dân sự là những quyền cơ bản của con người, là điều kiện để con người phát triển toàn diện.

Căn cứ xác lập quyền dân sự

Quyền dân sự được xác lập từ các căn cứ sau đây:

• Hợp đồng.
•  Hành vi pháp lý đơn phương.
•  Quyết định của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền khác theo quy định của luật.
• Kết quả của lao động, sản xuất, kinh doanh; kết quả của hoạt động sáng tạo ra đối tượng quyền sở hữu trí tuệ.
• Chiếm hữu tài sản.
• Sử dụng tài sản, được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
• Bị thiệt hại do hành vi trái pháp luật.
• Thực hiện công việc không có ủy quyền.
• Căn cứ khác do pháp luật quy định.

(Theo Điều 8 Bộ luật dân sự 2015)

Lưu ý: Cá nhân, pháp nhân không được lạm dụng quyền dân sự của mình gây thiệt hại cho người khác, để vi phạm nghĩa vụ của mình hoặc thực hiện mục đích khác trái pháp luật.

Các phương thức bảo vệ quyền dân sự

Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền tự bảo vệ theo quy định của Bộ luật dân sự, luật khác có liên quan hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền:

• Công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền dân sự của mình.
• Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm.
• Buộc xin lỗi, cải chính công khai.
• Buộc thực hiện nghĩa vụ.
• Buộc bồi thường thiệt hại.
• Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền.
• Yêu cầu khác theo quy định của luật.

(Theo Điều 11 Bộ luật dân sự 2015)

Cá nhân, pháp nhân có quyền dân sự bị xâm phạm được bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Bảo vệ quyền dân sự thông qua cơ quan có thẩm quyền

• Tòa án, cơ quan có thẩm quyền khác có trách nhiệm tôn trọng, bảo vệ quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân.

Trường hợp quyền dân sự bị xâm phạm hoặc có tranh chấp thì việc bảo vệ quyền được thực hiện theo pháp luật tố tụng tại Tòa án hoặc trọng tài.

Việc bảo vệ quyền dân sự theo thủ tục hành chính được thực hiện trong trường hợp luật quy định. Quyết định giải quyết vụ việc theo thủ tục hành chính có thể được xem xét lại tại Tòa án.

• Tòa án không được từ chối giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng; trong trường hợp này, quy định tại Điều 5 và Điều 6 của Bộ luật dân sự 2015 được áp dụng.

Trên đây là nội dung cơ bản về quyền dân sự trong Bộ luật dân sự 2015, quyền dân sự của mỗi người đều được Hiến pháp, pháp luật bảo vệ khi bị xâm phạm.