Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự là bước quan trọng đầu tiên trong quy trình tuyển chọn và gọi công dân tham gia nghĩa vụ quân sự hằng năm. Đây không chỉ là thủ tục hành chính bắt buộc mà còn là căn cứ để cơ quan có thẩm quyền đánh giá tình trạng sức khỏe, xác định ai đủ điều kiện tham gia nghĩa vụ quân sự. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nắm rõ về quy trình, tiêu chuẩn, cũng như quyền và nghĩa vụ của mình trong đợt khám nghĩa vụ quân sự.
Trong bài viết dưới đây, LuậtOnline sẽ giúp bạn hiểu rõ những điều cần biết khi đi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, từ thời gian, địa điểm, quy trình đến các lưu ý quan trọng để chuẩn bị tốt nhất.
Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự là gì?
Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự là việc thực hiện khám, phân loại, kết luận sức khỏe đối với công dân được gọi thực hiện nghĩa vụ quân sự do Hội đồng khám sức khỏe khu vực thực hiện sau khi sơ tuyển sức khỏe.
Thời gian khám sức khoẻ nghĩa vụ quân sự từ ngày 01 tháng 11 đến hết ngày 31 tháng 12 hằng năm.
>>>> Xem Tiêu chuẩn nghĩa vụ quân sự từ 1/7/2025.
→ Căn cứ pháp lý: khoản 2 Điều 3 Thông tư 105/2023/TT-BQP và khoản 5 Điều 40 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015.
Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự bao gồm những gì?
Sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Căn cứ theo quy định tại Điều 7 Thông tư 105/2023/TT-BQP, trạm y tế cấp xã thực hiện sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Sở Y tế hoặc bệnh viện, trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế; giám sát của Ban chỉ huy quân sự cấp xã, Ban chỉ huy phòng thủ khu vực. Nội dung sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự bao gồm:
– Khai thác tiền sử bệnh tật bản thân và gia đình
– Phát hiện những trường hợp không đủ sức khỏe về thể lực, dị tật, dị dạng; những bệnh thuộc diện miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự.
>>>> Xem thêm Không gọi nhập ngũ công dân cận thị trên 1.5 diop, viễn thị các mức độ.
Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Thông tư 105/2023/TT-BQP, việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự do Hội đồng khám sức khỏe khu vực thực hiện. Việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự bao gồm các nội dung sau:
– Khám về thể lực; lâm sàng theo các chuyên khoa: Mắt, tai mũi họng, răng hàm mặt, nội khoa, thần kinh, tâm thần, ngoại khoa, da liễu, sản phụ khoa (đối với nữ).
– Khám cận lâm sàng: Công thức máu; nhóm máu (ABO); chức năng gan (AST, ALT); chức năng thận (Ure, Creatinine); đường máu; virus viêm gan B (HBsAg); virus viêm gan C (Anti-HCV); HTV; nước tiểu toàn bộ. (10 thông số); siêu âm ổ bụng tổng quát; điện tim; X-quang tim phổi thẳng; xét nghiệm nước tiểu phát hiện ma túy.
– Chủ tịch Hội đồng chỉ định thêm các xét nghiệm khác theo yêu cầu chuyên môn để kết luận sức khỏe được chính xác.
*** Lưu ý:
– Chỉ tiến hành xét nghiệm máu, nước tiểu; xét nghiệm HIV, ma túy cho công dân đạt tiêu chuẩn sức khỏe sau khám thể lực, lâm sàng, siêu âm, điện tim, chụp X-quang tim phổi thẳng.
– Tổ chức tư vấn và xét nghiệm HIV theo quy định của pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS đối với trường hợp đạt tiêu chuẩn sức khỏe;
Giám định sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Theo quy định tại Điều 10 Thông tư 105/2023/TT-BQP, hội đồng giám định y khoa cấp tỉnh giám định sức khỏe nghĩa vụ quân sự khi có khiếu nại liên quan đến sức khỏe của công dân được gọi thực hiện nghĩa vụ quân sự, quân nhân dự bị do Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã hoặc Ban chỉ huy phòng thủ khu vực đề nghị.
Khám phúc tra sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Căn cứ quy định tại Điều 10 Thông tư 105/2023/TT-BQP, khám phúc tra sức khỏe nghĩa vụ quân sự do Hội đồng khám phúc tra sức khỏe nghĩa vụ quân sự cấp trung đoàn và tương đương trở lên thực hiện. Nội dung khám phúc tra sức khỏe nghĩa vụ quân sự bao gồm khám về thể lực; lâm sàng; cận lâm sàng tương tự như mục 2.2.
Phương pháp cho điểm và phân loại sức khỏe khám nghĩa vụ quân sự
Phương pháp cho điểm
Phương pháp cho điểm khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự căn cứ theo khoản 1 Điều 6 Thông tư 105/2023/TT-BQP như sau:
– Điểm 1: Chỉ tình trạng sức khỏe rất tốt
– Điểm 2: Chỉ tình trạng sức khỏe tốt
– Điểm 3: Chỉ tình trạng sức khỏe khá
– Điểm 4: Chỉ tình trạng sức khỏe trung bình
– Điểm 5: Chỉ tình trạng sức khỏe kém
– Điểm 6: Chỉ tình trạng sức khỏe rất kém
Phương pháp phân loại sức khỏe
Căn cứ số điểm cho các chỉ tiêu khi khám để phân loại sức khỏe, cụ thể như sau:
– Loại 1: Tất cả các chỉ tiêu đều đạt điểm 1
– Loại 2: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 2
– Loại 3: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 3
– Loại 4: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 4
– Loại 5: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 5
– Loại 6: Có ít nhất 1 chỉ tiêu bị điểm 6
>>>> Xem thêm bài viết Sức khỏe loại 3 có phải đi nghĩa vụ quân sự không?
Tiêu chuẩn sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự
Căn cứ theo khoản 1 Điều 4 Thông tư 105/2023/TT-BQP, tiêu chuẩn sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự như sau:
| Tiêu chuẩn chung | – Đạt sức khỏe loại 1, loại 2, loại 3 theo quy định tại mục 3 nêu trên.
– Không gọi nhập ngũ đối với công dân nghiện các chất ma túy, tiền chất ma túy. |
| Tiêu chuẩn riêng | Một số tiêu chuẩn sức khỏe riêng trong tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ quân sự do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định |
>>> Xem thêm Nên đi nghĩa vụ quân sự hay nghĩa vụ công an?
Quy trình khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Theo quy định tại khoản 6 Điều 8 Thông tư 105/2023/TT-BQP, quy trình khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự như sau:
Bước 1: Lập danh sách công dân khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Bước 2: Thông báo thời gian, địa điểm tổ chức khám sức khỏe (Ra lệnh gọi khám sức khỏe)
Bước 3: Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự nhận lệnh gọi khám sức khỏe. Lệnh này ghi rõ ngày, giờ, địa điểm và yêu cầu công dân có mặt đúng thời gian quy định. Việc không tham gia đúng lịch mà không có lý do chính đáng có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Bước 4: Khi đến địa điểm khám, công dân cần xuất trình giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD, lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự đã nhận trước đó) và đăng ký vào danh sách khám. Tiếp đó, sẽ được phát phiếu khám sức khỏe để ghi thông tin cá nhân, nghề nghiệp, tiền sử bệnh tật, thói quen sinh hoạt… Đây là cơ sở để bác sĩ có cái nhìn tổng quát khi đánh giá sức khỏe.
Bước 5: Tổ chức khám sức khỏe theo các nội dung quy định tại mục 2.2 và thực hiện theo 2 vòng:
– Khám thể lực, lâm sàng và khám cận lâm sàng, sàng lọc HIV, ma túy. Khi khám thể lực, người được khám phải bỏ mũ, nón, không đi giày hoặc dép (chân đất, đầu trần): Nếu là nam giới phải cởi hết quần áo dài, áo lót, chỉ mặc 1 quần đùi. Nếu là nữ giới mặc quần dài, áo mỏng.
– Khi khám thể lực và lâm sàng, nếu công dân không đạt một trong các tiêu chuẩn sức khỏe quy định tại mục 4 nêu trên thì ủy viên Hội đồng trực tiếp khám báo cáo Chủ tịch Hội đồng quyết định dừng khám.
– Chỉ tiến hành xét nghiệm máu, nước tiểu; xét nghiệm HIV, ma túy cho công dân đạt tiêu chuẩn sức khỏe sau khám thể lực, lâm sàng, siêu âm, điện tim, chụp X-quang tim phổi thẳng.
Bước 6: Tổ chức tư vấn và xét nghiệm HIV theo quy định của pháp luật về phòng, chống HIV/AIDS đối với trường hợp đạt tiêu chuẩn sức khỏe.
Bước 7: Hoàn chỉnh Phiếu sức khỏe nghĩa vụ quân sự.
Bước 8: Tổng hợp, báo cáo kết quả khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự.
Không thực hiện khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự bị phạt như thế nào?
Theo quy định tại Điều 9 Nghị định 218/2025/NĐ-CP việc xử phạt đối với hành vi không thực hiện khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự theo quy định được quy định như sau:
| Hành vi | Mức phạt |
| Không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung sơ tuyển ghi trong quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng. | Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng |
| Không nhận quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng. | Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng |
| Không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm khám sức khỏe ghi trong quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng. | Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng |
| Cản trở công dân nhận quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự của cấp có thẩm quyền, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. | Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng |
| Không nhận quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng. | |
| Người được khám sức khỏe có hành vi gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự. | Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng |
|
Đưa hoặc nhận tiền, tài sản, hoặc lợi ích vật chất khác trị giá đến dưới 2.000.000 đồng cho cán bộ, nhân viên y tế hoặc người khác để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người được kiểm tra hoặc người được khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự. |
|
|
Không chấp hành quyết định gọi kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự. |
Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng |
Trên đây là toàn bộ nội dung về Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự và những điều cần biết. Việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự không chỉ là một thủ tục bắt buộc mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm và ý thức công dân đối với Tổ quốc. Tham gia khám đúng thời gian, chuẩn bị chu đáo và trung thực trong quá trình kiểm tra giúp kết quả phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe, đảm bảo công bằng trong công tác tuyển chọn công dân nhập ngũ.
